W dniach 15-21 sierpnia Zespół Szkół im. I. Łukasiewicza uczestniczył w warsztatach mediacyjnych na Ukrainie. Naszą szkołę reprezentowali: pani Ewa Chmiel, uczniowie Anna Klimek i Sylwester Filip oraz niżej podpisana Halina Zielińska.
Pobyt na Ukrainie był efektem umowy o współpracy zawartej w listopadzie 2007 roku pomiędzy Powiatem Leżajskim a Rejonem Pyriatyńskim oraz "Swatki”, czyli warsztatów dla nauczycieli z Polski i Ukrainy pragnących nawiązać współpracę międzynarodową, zorganizowanych w kwietniu we Lwowie w ramach programu Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności ,"Przemiany w Regionie” – RITA, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji.
Warsztaty ,"Podstawowe cechy szkolnego mediatora” zostały zorganizowane w letnim ośrodku szkoleniowym w Gurbincach w Rejonie Pyriatyńskim. Dla zainteresowanych – Pyriatyń znajduje się w Obwodzie Połtawskim, 136 km na wschód od Kijowa. W zajęciach uczestniczyliśmy razem z uczniami ukraińskich szkół i wspólnie walczyliśmy o certyfikaty mediatora szkolnej grupy porozumienia.
Mediacja szkolna polega na doprowadzeniu do porozumienia pomiędzy osobami pozostającymi ze sobą w konflikcie. Efekt uzyskuje się w wyniku działań takich jak: zapoznanie z zasadami mediacji, przedstawienie konfliktu przez strony, szukanie rozwiązania i podpisanie kontraktu. Mediatorzy muszą być bezstronni, obiektywni, skoncentrowani na konflikcie, zdolni do dochowania tajemnicy. Pożądanymi cechami mediatorów – rówieśników są również: uczciwość, dojrzałość psychiczna, umiejętność koncentracji, aktywnego słuchania, łatwość nawiązywania kontaktów, otwartość, odpowiedzialność, cierpliwość, empatia, asertywność.
Uczniowie pozostający w konflikcie dobrowolnie przystępują do mediacji. W wyniku rozmów, dzielenia się własnymi uczuciami i wspólnego szukania rozwiązania dochodzą do porozumienia i podpisują ugodę.
Mediacje jako jedna z form pomocy w rozwiązywaniu konfliktów są bardzo popularne nie tylko w ukraińskich szkołach, ale również w innych instytucjach. Nauczyciele i uczniowie z Ukrainy bardzo pragną podzielić się z nami swoimi doświadczeniami, dlatego też podjęliśmy współpracę ze szkołą w Berezowej Rudce. Jej efektem będzie wymiana młodzieży obu szkół.
Nie poprzestaniemy na mediacjach, pragniemy również przełamywać polsko – ukraińskie stereotypy oraz poznawać dziedzictwo kulturowe naszych sąsiadów. Pierwsze kroki w tej materii zostały już zrobione. Na zaproszenie Oleksieja Pietrowicza Riabokonia – Przewodniczącego Pyriatyńskiej Rejonowej Rady oraz Wołodimira Grigorowicza Prokopienko – Naczelnika Wydziału Promocji i Kultury Rejonu Pyriatyńskiego, uczestniczyliśmy w Międzynarodowym Soroczyńskim Jarmarku, otwarcia którego dokonał sam Wiktor Janukowycz. Jarmark, zapoczątkowany w XVIII wieku, ma miejsce w Soroczyńcach Wielkich, wsi rodzinnej Mikołaja Gogola, pisarza, dramaturga i publicysty rosyjskiego pochodzenia ukraińskiego. W ciągu 5 dni odbywał się tu handel i okolicznościowe imprezy. Gości częstowano ukraińskimi, gruzińskimi, uzbeckimi narodowymi daniami i napojami. Na pięciu scenach jarmarku codziennie odbywały się koncerty, występowały liczne zespoły nie tylko z Ukrainy, ale i z Kanady, Azerbejdżanu, Litwy, Rosji, a także z Polski. Polaków reprezentowali nasi krajanie – zespół Sonante z Krzeszowa. Jego występy cieszyły się wielką popularnością. Krzeszowianie występowali również na corocznej imprezie Pyriatyń Fest oraz festynie ,"Kruczańskie Zabawy" w Wielkiej Kruczy. W w/w imprezach uczestniczyła delegacja ze Starostwa Leżajskiego na czele ze starostą panem Robertem Żołynią.
Wspólnie braliśmy udział w oficjalnych spotkaniach w Pyriatyńskiej Rejonowej Radzie. Podczas konferencji wraz z władzami obu miast: Pyriatynia i Leżajska, ocenialiśmy dotychczasowe działania i dyskutowaliśmy o planach dalszej współpracy.
Ponadto zwiedzaliśmy szkoły i zabytki Połtawszczyzny. Na uwagę zasługuje mieszcząca się w Berezowej Rudce posiadłość polskiej rodziny Zakrzewskich. Częstym goście tutejszych gospodarzy był Taras Szewczenko – syn chłopa pańszczyźnianego, później ukraiński poeta narodowy, malarz, przedstawiciel romantyzmu. Talent malarski pomógł mu w uzyskaniu zgody na zwolnienie z poddaństwa i dopuszczenie do studiów w Akademii Sztuk Pięknych. Szewczenko kochał się w pięknej pani Zakrzewskiej i w Rudce można usłyszeć o nich piękne historie. Byliśmy również w Mgarskim Klasztorze Męskim, nad Dnieprem, widzieliśmy monumentalny pomnik poświęcony ofiarom głodu na Ukrainie w latach 1933 – 1936, zwiedzaliśmy Kijów z pięknym Soborem Sofijskim, ulicę Kreszczatik i słynny Majdan – Plac Niepodległości, miejsce ważnych uroczystości państwowych i imprez kulturalnych. Obecny wygląd Majdanu, będący wynikiem gruntownej przebudowy w roku 2002, imponuje swoją monumentalnością.
Jesteśmy zauroczeni ukraińską otwartością, gościnnością, serdecznością, często akcentową miłością do wolnej Ukrainy oraz usilnymi dążeniami do podtrzymania kontaktów polsko – ukraińskich i wzajemnej współpracy. Mamy nadzieję, że uda się nam zrealizować plany dotyczące wymiany młodzieży.

Halina Zielińska